Özellikle okul öncesi dönemde ve okul çağındaki çocuklarda kendini gösteren dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu, bireylerin davranışlarını kontrol etmelerini ve odaklanmalarını zorlaştıran bir psikiyatrik bozukluktur. Toplumda görülme sıklığı %4-8 arasında olan bu bozukluğun neden olduğu davranışlar aralıklı olarak seyrettiği için tanı koymak zordur. Bu nedenle ailelerin kendi tahminleri üzerine çocuklarında dikkat eksikliğinin bulunduğunu düşünmeleri ya da hiperaktivite teşhisi koymaları doğru değildir. Peki, dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu belirtileri nelerdir? Bu psikiyatrik bozukluğun teşhisi nasıl konur?
Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu Belirtileri
Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu üç temel belirti kümesinden meydana gelmektedir. Bu belirtileri ise şöyle sıralayabiliriz:
Dikkat Eksikliği:
- Belirli bir işe ya da oyuna odaklanamama,
- Dikkatin kolay bir şekilde dağılması,
- Bir işi tamamlamadan bırakma,
- Görev ve etkinlikleri düzenlemekte zorluk çekme,
- Günlük aktivitelerde unutkanlık,
Aşırı Hareketlilik:
- Oturduğu yerde sürekli kıpırdanma,
- Sürekli hareket etme,
- Gereksizce sağa sola koşma ve eşyalara tırmanma,
- Aşırı konuşma ve sakin şekilde oyun oynayamama,
Dürtüsellik:
- Soruların tamamlanmasını beklemeden cevaplama,
- Sıra beklemekte zorluk çekme,
- Başkalarının sözünü kesme,
- Sonucunu düşünmeden itme ve çekme,
Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu Teşhisi
Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğundan söz edebilmek için öncelikli olarak belirtilerin 7 yaşından önce başlaması gerekir. Yine bu belirtilerin okul ve ev gibi en az iki ortamda sıklıkla görülmesi ve yaşamı olumsuz etkileyecek boyutlarda olması gerekmektedir. Çünkü okul öncesi çocuklar çok hareketlidir ve davranışlarında değişkenlik yaşanabilir.
Bunların yanı sıra DEHB tanısı için değerlendirme yapacak uzman; klinik gözlemler, psikometrik sonuçlar, muayene sonuçları ve ebeveynler ile öğretmenlerden aldıkları bilgiler sonucunda tanı koymaktadır.
